رخداد کویر

خانواده و دوران کودکی

آلن دو باتن در سال ۱۹۶۹ در زوریخ سویس متولد شد و اکنون در لندن زندگی می‌کند. وی فرزند ژاکلین و گیلبرت دو باتن است. آقای گیلبرت دو باتن در اسکندریه‌ی مصر متولد شده بود اما در زمان حکومت جمال عبدالناصر از آن کشور تبیعد شد. او به سوئیس رفت و به صورت شراکتی یک مؤسسه‌ی سرمایه‌گذاری با نام Global Asset Management پایه‌گذاری کرد. ثروت خانوادگی وی در سال ۱۹۹۹ حدود ۲۳۴ میلیون پوند برآورد می‌شد. خانواده‌ی پدری او اهل شهر باتن (Boton) در کاستیا و لئون (اسپانیا) بودند.

تحصیلات

آلن دو باتن در مدرسه‌ی دراگون (Dragon) تحصیل کرد و به همین خاطر زبان انگلیسی به زبان اولش تبدیل شد، و در کنار آن دو زبان فرانسوی و آلمانی را نیز یاد گرفت. وقتی آلن ۱۲ ساله بود خانواده‌اش تصمیم گرفتند او را به انگلستان بفرستند تا در مدرسه‌ی شبانه‌روزی پسرانه‌ی Harrow تحصیل کند. به گفته‌ی خودش، او در این دوران همیشه خجالتی و کم‌حرف بود.

دو باتن در دانشگاه کیمبریج رشته‌ی تاریخ خواند. سپس در سال تحصیلی ۱۹۹۱ – ۱۹۹۲ در کالج کینگ (King) لندن موفق به اخذ مدرک اِم فیل در رشته‌ی فلسفه شد. برای ادامه‌ی تحصیل در مقطع دکترا به دانشگاه هاروارد رفت و فلسفه‌ی فرانسه را انتخاب کرد، اما در میانه‌ی راه درس و کتاب را رها کرد تا مشغول تألیف کتاب برای عموم مردم شود.

آثار

او نویسنده‌ی کتاب‌های زیادی در قالب جُستار است که به «فلسفه‌ی زندگی روزمره» مشهور شده‌اند. او در مورد مسائلی از قبیل عشق، مسافرت، معماری، و ادبیات قلم زده است. اساساً نوشته‌های دو باتن بیش از هرچیز تلفیقی از فلسفه و داستان با نگاهی هنرمندانه و تحلیل‌گرانه است.

کتاب‌های دو باتن در بیش از ۳۰ کشور جزو پرفروش‌ها هستند. آلن دو باتن در کنار نویسندگی مؤسسه‌ای را در لندن با نام مدرسه‌ی زندگی راه‌اندازی کرده است. هدف او در این مدرسه ارائه‌ی نسخه‌ی جدیدی از آموزش است. وی بر این باور است که برای این‌که از زندگی‌مان راضی‌تر باشیم و از آن لذت بیشتری ببریم باید در شش حوزه آموزش ببینیم. این شش حوزه یا در نظام آموزشی حاکم تدریس نمی‌شوند یا بسیار کم و تا حدودی نادرست به آن‌ها پرداخته می‌شود. از نظر او گام نخست در کسب رضایت از زندگی خودشناسی است. پنج حوزه‌ی دیگر شامل روابط عاطفی، کسب‌وکار، آرامش، روابط اجتماعی، و اوقات فراغت می‌شوند.

آلن دو باتن در سن تقریباً کمی اولین کتابش با عنوان جستارهایی در باب عشق را منتشر کرد. او در این کتاب با سبکی آمیخته از عناصر رمان و تأملات تحلیلی به تجزیه و بررسی فرایند عاشق شدن و ترک عشق می‌پردازد. این کتاب تا سال ۲۰۱۹ بیش از ۲ میلیون نسخه فروش داشته است. همچنین در سال ۲۰۱۰ از روی آن یک فیلم با عنوان ۵ تا از آخرین دوست‌دخترهایم به کارگردانی جولیان کِمپ ساخته شد.

دو باتن با انتشار کتاب چگونه پروست بخوانیم به نویسنده‌ی جهانی تبدیل شد. این کتاب موفقیت درخشانی در ایالات متحده کسب کرد. به دنبال این کتاب، دو باتن کتاب بعدی خود با عنوان تسلی‌بخشی‌های فلسفه را منتشر کرد که به‌نوعی می‌توان گفت ضمیمه و پیوستی بود برای کتاب چگونه پروست بخوانیم. این دو کتاب گاهی متهم شده‌اند به ساده‌سازی مسائل غامض، اما قصد دو باتن این است که مسائل اساسی زندگی از قبیل دوستی، هنر، حسادت، میل و خواهش، و تمایلات سیری‌ناپذیر بشر را با یاری اندیشه‌های متفکران بزرگ به زبان زندگی روزمره تشریح کند.

بعد از این دو کتاب، دو باتن به سبک پراحساس و شاعرانه‌تر که آن را به‌شخصه بیشتر می‌پسندید برگشت و کتاب هنر سیر و سفر را نوشت. او در این کتاب به روانشناسی مسافرت می‌پردازد: چطور قبل از این‌که مکانی را ببینیم درباره‌ی آن خیال‌پردازی می‌کنیم، چطور چیزهای زیبا را به یاد می‌آوریم، وقتی به بیابان نگاه می‌کنیم چه اتفاقی برایمان می‌افتد، یا بهتر است وقتی به مسافرت می‌رویم در هتل بمانیم یا در طبیعت چادر بزنیم.

دو باتن در کتاب بعدی خود با عنوان اضطراب منزلت به بررسی یک مسئله‌ی جهانی اما کمتر بررسی‌شده می‌پردازد: اضطراب درباره‌ی تصور دیگران از ما؛ درباره‌ی قضاوت دیگران از ما و برچسبی که به ما می‌زنند (آدم موفق / آدم بی‌عرضه).

دو باتن در کتاب معماری خوشبختی درباره‌ی زشتی و زیبایی در معماری بحث می‌کند. او بخش اعظم این کتاب را در منزلش واقع در وست لندن حوالی میدان شپردز بوش (Shepherd’s Bush) که یکی از بی‌قواره‌ترین ساخته‌های بشر است نوشت. این بنا برای دو باتن منبع الهامی شد تا در کتابش توضیح دهد که چرا مهم است که معماری بناها باید خوش‌منظر باشد.

کتاب بعدی با عنوان خوشی‌ها و مصائب کار حاصل دو سال جهانگردی دو باتن به همراه یک عکاس به نام آقای ریچارد بِیکر است. این دو به محل کار آدم‌های مختلف سر می‌زدند و سعی می‌کردند با دقت در حال و هوای آن‌ها به سؤالات مهمی پاسخ بدهند: چرا کار می‌کنیم؟ چطور کار را قابل‌تحمل‌تر کنیم؟ زندگی پربار یعنی چه؟ این کتاب مثل یک رمان شورانگیز و گیرا است و از طرفی مملو از ایده‌ها و تحلیل‌های ظریف و جذاب است.

در تابستان ۲۰۰۹، دو باتن کتاب یک هفته در فرودگاه را به سفارش فرودگاه بین‌المللی هیترو (هیثرو) لندن نوشت. در واقع، دو باتن در پاسخ به آگهی تبلیغاتی شرکت اداره‌کننده‌ی این فرودگاه مبنی بر جذب نویسنده‌ی مقیم (writer-in-residence: نویسنده‌ای که به درخواست کارفرمای خود مدت معینی را در یک مکان مشخصی مشغول به کار می‌شود) تقاضانامه‌ای تکمیل می‌کند و آن شرکت از بین رقبا آقای دو باتن را انتخاب می‌کند. وظیفه‌ی فرد برگزیده این بود که در ترمینال پنجِ فرودگاه به مدت یک هفته پشت یک میز بنشیند و درباره‌ی ورود و خروج مسافران بنویسد. نتیجه‌ی این مشاهدات دو باتن تبدیل شد به کتاب فوق که در این کتاب نیز آقای ریچارد بِیکر به عنوان عکاس با وی همکاری داشته است.

در اکتبر ۲۰۱۳ کتاب دیگر دو باتن با عنوان هنر به مثابه‌ی درمان با همکاری تاریخ‌نگار هنر آقای جان آرمسترانگ به بازار عرضه شد. این دو نویسنده در کتابشان این فرضیه را مطرح می‌کنند که برخی از آثار هنری بزرگ سرنخ‌هایی راجع به مدییریت فشارها و سردرگمی‌های زندگی روزمره در اختیار ما می‌گذارند و هنر، اگر از زاویه‌ی صحیح به آن نگریسته شود، می‌تواند به ما در پاسخ به پرسش‌های محرمانه‌مان و سؤال‌های هرروزه‌مان که مدام از خودمان می‌پرسیم کمک کند.

آلن دو باتن برای مدتی توجهش را به ماهیت اخبار معطوف کرد که حاصل آن تألیف و انتشار کتابی شد با عنوان اخبار: دستنامه. او در این کتاب ما را ترغیب می‌کند که تصورمان راجع به رسانه را تغییر دهیم و به این آگاهی برسیم که رسانه با ترفندهای خود توجه را از ما می‌رباید و در ذهنیتمان دستکاری می‌کند.

امروزه بخش اعظمی از وقت دو باتن صرف اداره‌ی مدرسه‌ی زندگی می‌شود، بیشتر از همه صرف تهیه‌ی ویدئوهایی برای کانال این مدرسه در یوتیوب به آدرس www.youtube.com/theschooloflifetv و تألیف و ویراستاری مقالات در وبگاه کتاب زندگی (The Book of Life) می‌شود.

کتاب دیگر دو باتن با عنوان سیر عشق در سال ۲۰۱۶ منتشر شد. این کتاب نسخه‌ی بسط‌یافته‌ی کتاب نخست او (جستارهایی در باب عشق) است که در آن با خلق دو شخصیت اصلی با نام ربیع و کرِسِن با نگاهی مدرن به مسائل جدید در روابط بین زوج‌ها در قالب رمان به بحث و تأمل می‌پردازد. آخرین کتاب دو باتن مجموعه جستارهایی است با عنوان «مدرسه‌ی زندگی: آموزش مسائل عاطفی».

نکات جالب:

• دو باتن زبان فرانسوی و آلمانی را در کودکی موقعی که هنوز در سویس زندگی می‌کرد یاد گرفت.
• دو باتن و همسرش شارلوت (Charlotte) دو پسر به نام ساموئل (Samuel) و سال (Saul) دارند.
• دو باتن یک خواهر به نام میِل (Miel) دارد.
• دو باتن در یک مصاحبه‌ای گفته است که وقتی برای اولین‌بار وارد جمع نویسنده‌های پرفروش‌ شد و چند میلیون دلار درآمد کسب کرد، پدرش واکنش خاصی نشان نداد که هیچ تازه با لحن‌ سرزنش‌آمیزی به او هشدار داد که حواسش به خودش و زندگی‌اش باشد (وقتش را با کتاب نوشتن تلف نکند). شاید دلیلش همانی باشد که خود دو باتن می‌گوید: «یک میلیون و دو میلیون دلار برای پدرم پول خرد حساب می‌شد.»
• دو باتن پس از مرگ پدرش وارث ثروت هنگفتی شد اما خودش می‌گوید که درآمدش صرفاً از فعالیت‌های شخصی خودش اعم از نویسندگی، سخنرانی، مشاوره‌های کاری، و مؤسسه‌ی مدرسه‌ی زندگی است.
• دو باتن خودش راوی ویدئوهای مدرسه‌ی زندگی است.